Ang Batas sa Mata ng Batang Anak OFW

Bago ako umuwi noong 2010, namasyal muna ako sa kaibigan ko sa Tel-Aviv.  At siyempre, inuman, pulutan, at kuwentuhan. 

Sa aming kuwentuhan ay nabanggit namin ang tungkol sa buhay Pilipinas.  Magmula sa klase ng buhay, trabaho, kurapsyon sa gobyerno, at klase ng batas sa Pilipinas na kung saan medyo tumagal ang mga palitan namin ng mga kuro-kuro kagaya ng disiplina ng mga tao pagdating sa pagpapatupad at pagtupad sa batas.

Habang pinag-uusapan namin ang batas ng Pilipinas, di naiwasan na maikumpara namin sa batas sa Israel at kung papaano ito itinuturo sa eskwelahan, at kung papaano ito sinusunod ng mga mamamayan.

Syempre pagdating sa ugaling Pilipino tungkol sa pagsunod ng mga tao sa batas para sa ikabubuti ng lahat ay puro batikos ang inabot sa amin.  Pero hindi naman lahat ay masama ang sinabi namin. Natutuwa nga kami na pinagkuwentuhan kung papaano nakakalusot ang mga mamamayan sa kanilang katigasan ng ulo, at kawalang hiyaan, na dahil makatao daw ang mga nagpapatupad ng batas ay pikit mata na lamang na pinababayaan na yurakan at ipagwalang bahala ng mga tao ang mga nakasulat na batas pantao.

Pero ng ikumpara namin sa batas ng Israel – kung papaanong ipinapatupad nito ang mga alituntunin na walang pinipili, kahit sino pang mataas na tao sa kanilang gobyerno, ay abot langit ang aming pagsaludo at respeto sa bansa.  Na kahit maliit ay malakas siya at kinatatakutan ng malalaking bansang Muslim. 

Dito naikuwento sa amin ni Pareng Noel ang tungkol sa apat na taong gulang na anak na babae ng kumpare niya.

Isang hapon ng biyernes na kung saan nag-umpisa na ang araw ng Shabat o Sabado sa mga Hudyo ay naganap ang isang pangyayari, kung saan talaga namang nakakabilib ika nga para sa isang batang apat na taong gulang lamang na alam sundin ang batas.  

 Ayon sa kuwento ni pareng Noel, umuwi daw ang mag-anak galing yata isang kasiyahan sa parke o sa isang apartment ng kapwa Pilipino din.  Sila ay nagmamadali sa paglalakad dahil may mga bitbit at kargadang medyo mabigat na kaldero at lamisa na ginamit. Narating nila ang krosing na may mga ilaw pangtrapiko. Sa kabila ng kalsada ay ang kanilang flat.  Tamang-tama na pagdating nila sa krosing ay pumula ang ilaw.

Pero dahil nag-umpisa na ang Shabbat, halos wala ng sasakyan na dumadaan. Kung meron man, ay mga sasakyan na lamang ng mga hindi relihiyoso, o mga palestiniyan, at ibang lahi na may sasakyan.  Dahil bakante ang kalsada at walang sasakyan na dumadaan pagdating nila doon, ang ginawa ng mag-asawa ay dumaan sila kahit nakapula ang ilaw.  Sa pagmamadali, di nila napansin na nagpaiwan pala ang kanilang anak na sumusunod sa kanila sa gilid ng krosing.

Dahil sa kabila lang naman ng krosing ang kanilang apartment ay madali silang nakarating.  Pero medyo hiningal sa pag-akyat sa ikalawang palapag na flat nila.  Pag-upo nila napansin nila na wala pa yong kanilang anak.  Kaya nagtanungan sila kung nasaan ang kanilang anak.

Habang sila ay nasa ganoong situwasyon na nagtatanungan, bumukas ang pintuan at saka biglang bumalibag sa pagsara.  Imbes na matuwa silang mag-asawa dahil dumating ang kanilang anak at wala na silang pagtatalunan, sila ay natulala at natahimik na parang mga bata na pinagsasabihan ng mas matanda sa kanila.

Kasi daw, sabay sa pabalibag na pagsara ng kanilang anak sa pintuan ay galit na galit itong nagsesermon, sabay nakapamaywang ang isang kamay at umaaksyon ang isang kamay, at ang sabi ay, “Lama, lama ima, aba? Lama? Si adom….adom…!”(Bakit, bakit nanay, tatay?  Bakit? Pula, pula…!”) ang sigaw daw sa pautal-utal niyang hebro na salita.   Kahit hindi nakumpleto ng anak nila ang mga sinasabi ay naintindihan nila na siya ay nagalit dahil lumiban sila sa krosing kahit pula ang ilaw.  Ito kasi ay itinuturo sa mga bata sa kanilang pinapasukan na Gan Yeladim o Daycare Center. At dahil alam nilang sila ay mali ay tumahimik na lang sila at nangako na hindi na nila iyon uulitin.

Natawa kaming mga nakikinig, pero alam namin na iyon talaga ang dapat gawin.  Ang sumunod sa batas.  Lalo na sa ating mga magulang dahil tayo ang mga tinutularan ng ating mga anak.

Talking to a Drug Mule

The news about our countryman executed in China for the crime of drug trafficking greeted most of us early in the  morning of December 9, 2011, when we clicked our yahoo messenger.

The man was calmed according to our vice-president, V-president Jejomar Binay, though his family was crying. 

The fact that he was calmed implies that he accepted his upshot because of what he did.  He knows long time ago that this is the extreme result of what he did if he was caught – the price he would pay for gambling with his life. On the other hand, he knew that if he were not caught, it would have been a long time financial freedom – not only for him, but also for his family. 

However, the question left with us is to marvel “How” they became involved with such kind of work because the “Why” question is obvious with us that money is the end point of it.

Luckily, about a few months ago, I was able to speak with a person involved in such a kind of work one time when I chanced to sit with him in a bus going up to Baguio city.  That conversation gave me little knowledge on how these drug mules as they are called, got into the business whether knowingly or not.

I do not remember how we started to talk, but I remember that in the middle of our conversation the topic went from a casual to about how hard to find a decent job here in the Philippines that could pay enough to about life abroad. 

He said he was an x-abroad. First, he worked in Africa in a tunnel, but when the company’s contract was finished in two years, same goes with their contract, and were sent home.  They were told to be ready for a call when the company find another work for them.  However, the waiting was long that his savings dwindled. 

He applied again for an offer to work abroad, but quit after more than a month. By the time we talked, he was trying to find another opportunity to go abroad again.

Out of curiosity, I asked what was wrong with his last work. He said nothing was wrong, but he felt it was dangerous.  I don’t know what was that mean, so I pressed him to tell me more by asking more questions, while telling him stories about the adversities of being an OFW, hoping that would make him comfortable to tell me his story – which he did.

He applied with one of the agencies in Manila, which was recommended by a friend.  When he went to inquire about what job have they got to offer, he was told to just submit his bio-data, Xerox copy of his passport, NBI, and of course a few cash for processing his papers and to pay the agency.  He didn’t have to worry about his plane ticket because it was paid by the hiring company.   However, he did not know what was the job, but he was told he will know it when he will arrive at the place because they will be trained and be assigned to the work they are most effective.  In addition, there was no particular place or country was given because the hiring company has many contracts in different countries, so they will know it when they will be there.

In just barely a month passed by, he was informed to be ready and was given the date of his flight.  Furthermore, the agency told him not to carry so many clothes because the company will provide it to him.

At the NAIA airport, he was told he has a suitcase in his name, and that he doesn’t have to worry because everything is okay, he only have to enjoy the travel.

He took a PAL flight from Manila to Hongkong, and in Hongkong, he transferred to another plane.  The next thing he knew, he was in Turkey.  He really had no idea what was going on, so he just went on with what was coming next, anyway he was not doing anything and he was enjoying the travel, the food at the hotels, and new places he saw. 

He said from Turkey, he had two more stops in Europe, then to China, back to Hongkong then Philippines.  He was like a tourist; however, he said it was scary, and did not do it again. 

According to him, he did not see the luggage and didn’t really know what was it, but he was not dumb to not know and suspect he was used to do something illegal. He said he met two people who were doing the travels many times already, and learned from them that there were more involved with the trade.  Sometimes, they go alone and other times two or three of them.


The money involved is enticing, because if you did it three times or more in few months, you can stop and have enough money.  The pot money he said ranged from P150K – P240K/travel or trip.  That is why some are really taking the chance, even though they know their life is at stake.

I asked him why he didn’t give another shot, and he shook his head, and said, “While the pot money is real money, I won’t take the chance because I love my family, and I want to enjoy life.  I’d rather find a job knowing I am alive tomorrow, than playing Russian roulette where in you do not know if you’re still alive the next day!”

I asked if he knew the one that was just executed in China a month before - he said, “No, but that one scared me,” he said.   

Utak OFW

Isang bagay ang laging bumabalik sa aking isip tuwing naaalala ko ang buhay ng isang OFW – kung bakit karamihan ay walang magandang nangyayari sa buhay kahit ba tumagal sila ng ilang taon sa ibang bansa.

Noong panahon na ako’y naroon, lagi kong iniisip, “Ano ang gagawin ko para sa madaling panahon ay makauwi na ako,” at syempre, na sana sa aking pag-uwi ay meron akong uuwian na panggagalingan ng ikabubuhay ng pamilya ko - na hindi ko na uli iisipin ang magbalik abroad. Lahat kasi ng kilala kong nag-abroad sa aking lugar, ay bumalik ulit kahit na gusto na sanang manatili sa piling ng pamilya. Pero dala ng walang pagkakakitaan at lumalawak na pagkagastusan, ay pikit mata at kagat ang labi na muling lumayo para sa “komon-rason” – kinabukasan ng mga anak!

Noong ako’y nasa lupain ng mga hudyo, sinubukan kong ilabas ang aking nasa isip sa mga kasamahan doon. 

Una, ay sa organisasyon na aking sinalihan.  Sinabi ko na ang organisasyon namin ay katulad ng isang higante na kapag gumalaw at gagamitin ang lakas, malaki ang magagawa niyang ikabubuti ng lahat ng miyembro. Inilahad ko ang isang plano – kami ay magkontribusyon ng pera at magpapatayo ng isang kooperatiba sa aming lugar sa Pilipinas para magtayo ng negosyo na ang bawat miyembro ay magkakaroon ng dibidendo.  Subalit sa una pa lang ay sinalubong agad ng malakas na hindi pagsang-ayon mula sa mga inaasahan ko na lider.  At karamihan sa mga miyembro ay sumunod sa kanila.  Inilahad ang lahat ng negatibong rason at wala man lang nagtanong kung papaano ang gagawin sana para mapag-aralan kung may pag-asang magtatagumpay.

Pangalawa, ay binanggit ko sa mga kabarkada ko habang kami ay nag-uusap tungkol sa buhay ng Pilipinas, pero kaagad ang sagot ay bakit daw yon ang pinag-uusapan namin.  Ang importante maayos ang trabaho namin at nagpapadala ng pera ay ayos na.  Kasunod ng mga negatibong rason at halimbawa ng mga sumubok na lahat ay walang nangyari.  Nariyan ka na walang pag-asa ang negosyo sa Pilipinas, at mga pera ng miyembro na itinakbo ng mga nagtatag. Sa ganoong sagot ay napailing ako at dismayado na gaya noong una ay walang makikinig sa akin.  Sabagay sino nga ba naman ako, at totoo naman ang mga rason nila, eh.

Subalit ako’y di  pinapatulog ng isipin ko – ganoon na lang ba kami habang buhay - isang OFW. Laging sumisiksik sa isipan ko ang mga nakita kong ex-abroad na sana ay gusto ng manatili sa piling ng mga anak, pero bumalik ulit at iniwanan ang kanilang pamilya.  At ang totoo ay meron din akong mga pinsan na maliliit ang mga anak ng iwanan, at ngayon may mga apo na - pero naroon pa rin sila.  Ako nga apat na taon lang yong aking panganay ng iniwan ko at ang bunso ko na pangatlo ay isang taon lamang!

Kaya minsan na may mga kakilala akong kababayan nag-iinuman sa ibaba ng apartment na tinitirahan namin, nakiupo rin ako at tumagay, para makipagkuwentuhan at makibalita kung anong isyu. 

Sa gitna ng kuwentuhan na ang paksa ay buhay Pilipinas na, nailabas ko uli yong aking nasa isip, at napatanong ako tungkol sa kung ano mga plano nila at ano na ang mga proyektong naumpisahan. Subalit, biglang binago ang usapin na ang sabi bakit daw yon ang pinag-uusapan namin. Mga pagod sa trabaho at minsan lang makalabas kaya inuman na lang at magpulutan.  Total kahit ano gawin daw ay wala naman talagang pag-asang magtatagumpay ang negosyo sa Pilipinas dahil pinapatay ng mga malalaking negosyante, at mga kababayan na ugaling “Talangka!”  Kaya tuloy ang inuman, at gaya ng lahat ng mga kuwentuhan ay napunta sa payabangan. 

Ang isa nagkuwento tungkol sa ilang kababayan na babae ang natikman at kung sino ang mga babaeng gusto pang “Tuhugin” kong magkaroon siya ng pagkakataon na maangkin.  Meron naman ipinagyabang na may natikman na babaeng banyaga.  Yong iba naman ay ipinagyabang yong mga binugbog na Thailander, at yong isang kababayan na hinusgahang traidor dahil umawat siya at mistulang yong Thailander pa ang kinakampihan.  Meron din ipinagyabang, na kahit di na siya magtrabaho ay binubuhay naman siya ng mga babaeng "koleksyon" niya at inaanakan lang.  


Pakiramdam ko noon ay "Out-of-place" ako.  Mabuti na lang marami na akong mahangin na naging kasama noong kapanahunang ako'y wala rin sa landas kaya tumahimik na lang ako - sabay tungga sa bote ng beer at pulot sa pulutang hita ng manok na niluto sa oven, at higop sabaw ng "papaitan" karne ng kambing!

Marami pang beses na tinangka kong buksan ang paksa at plano sa mga kababayan at mga kaibigan, pero iisa ang payo sa akin – “Walang mangyayari diyan kabayan/kaibigan, dahil corrupt ang gobyerno natin at alam naman natin ang utak talangka na mga kababayan natin.”

Hindi naman ako lubusan na bigo, dahil may mga kababayan pa rin na naniwala sa aking adhikain at meron kaming itinayo na grupo na ang bisyon ay kalayaang pinansyal sa bawat miyembro, lalo na sa mga OFW.  Ang misyon ay makauwi sana ang lahat ng miyembrong OFW, at dina sana iiwanan uli ang pamilya.   




At totoo nga ang mga narinig kong kinatatakutan ng mga kababayan na una kong pinagsabihan ng aking plano – katakot-takot na pagsubok ang pinagdaraanan ng grupo mula sa umpisa hanggang ngayon.  Isa na riyan na lokohin ka ng pinagkatiwalaan mo, at mga mapanirang nasama sa grupo.  Idagdag pa ang personal na pagkabigo sa mga plano mong pangkabuhayan dahil sa mga mapagsamantalang kababayan.  Minsan panghinaan ka ng loob at matatakot dahil parang ang hirap abutin ang “kaitaasan ng matarik na bundok.”

Pero, kahit ano man ang mangyari, alam ko naririyan ang Poong Maykapal na gumagabay sa mga naniniwala sa kanya, at gaya ng ginawa niya sa Lupaing Banal(Israel) matutupad din ang pangarap ng aming grupo at makikita ng lahat na ang tagumpay natin ay nasa pagtitiwala sa Kanya, at “PAGKAKAISA’’ natin lahat na ibahin ang takbo at paniniwala sa ating utak.   Alam kong magtatagumpay kami, dahil sa ilang beses na halos mawala na ang grupo ay nakatayo pa rin at lalong lumakas.

Kailan ba may "Kuwentong-tagumpay" na hindi muna dumaan sa maraming pagsubok bago natupad ang pangarap?  Dahil kong madali sana ang lahat, alam ko, wala na sanang nangarap o sumubok na maging OFW kapalit ng pait ng luha, at sakit sa dibdib na malayo ka sa mga minamahal mo sa buhay!

Reina Emotera's World: Last One Hundred Days

Reina Emotera's World: Last One Hundred Days

The largest 10 Commandments Edifice

Baguio City had just increased an attraction to its array of tourists' spots, making it for tourists worthwhile to visit the place.  A month ago, the city witnessed the inauguration of the Largest 10 Commandments edifice found at Dominican Hill, Baguio City, Philippines. 

It is about 5 miles away from Kennon road where I stay, or 15 minutes away by a car without the troublesome traffic caused by the road renovations, they are doing in the main road going out from the city.  

                  Fig. 1  The 10 commandments building

                                 

               Fig.  2  The 10 commandments

                Fig.  3  Olive tree of peace planted in front of the building

The edifice was inaugurated last October 25, 2011. It was donated by the Kingdom of Jerusalem Halleluyah Foundation International founded by Grace Galindez Gupana.

The Ten Commandments tablet has earned the Guinness Book of World  Records for its size of 1,645 square feet or 152.90 square meters.

The city will gain a lot from this gesture.   While the place is dedicated primarily to become the “Prayer Mountain” like Mt. Zion in Jerusalem Israel, the place could also attract more tourists to come to see the place and pray at the same time. 

A big plus factor is you will pass by the Lourdes Grotto which is also a tourists attraction for the city. It is only about 500 meters away and you’ll reach the place where the 10 commandments’ edifice. So, it is worth to plan ahead in order to make the best of your time on how you go about the visit.